پرویز کردوانی (زاده ۱۳۱۰ در روستای مندولک گرمسار) جغرافیدان ایرانی است که به دلیل آثارش در زمینه علم کویر، «پدر کویرشناسی ایران» لقب گرفته‌است. او به عنوان چهره ماندگار در زمینه جغرافیا معرفی شده‌است. پدرش حسینعلی بلوکباشی از ملاک منطقه بود وفریده گلبو همسر اوست. مجسمه یاد بود او در گرمسار میدان انقلاب قرار گرفته است.
تحصیلات
پروفسور کردوانی تحصیلات ابتدایی را در دبستان داراب ریکان و دوره متوسطه را به قول قدیمی‌ها تا کلاس 9 در دبیرستان آفتاب گرمسار می‌گذراند. اما دست روزگار او را به تهران میکشاند و دیپلمش را از دبیرستان رازی که آن ایام به مدرسه فرانسوی‌ها مشهور بود می‌گیرد.
کردوانی پس از پایان تحصیلات متوسطه برای ادامه تحصیل به آلمان می‌رود و مراتب تحصیلی‌اش را تا اخذ درجه دکترای رشته عمران کویر طی میکند. او برای انجام پروژه پایان تحصیلی‌اش یک تن از خاکهای کویری ایران را به آلمان می‌برد و با کسب رتبه اول در میان تمامی دانشجویان این رشته سال 1966 دکترایش را دریافت میکند و مورد تشویق مقاماتی در آلمان و ایران نیز قرار می‌گیرد.
تحصیلات ابتدایی و متوسطه در گرمسار.
اخذ دیپلم متوسطه از مدرسه فرانسوی‌ها در تهران.
عزیمت به آلمان و ادامه تحصیل در رشته عمران کویر.
احراز رتبه اول دوره دکترا 1345.
فعالیت ها
استخدام در دانشکده کشاورزی ارومیه (رضائیه) 1345.
انتقال به گروه آموزشی جغرافیا در دانشگاه تهران و آغاز تدریس در تهران 1348. مدیرکل دفتر مطالعات آموزشی دانشگاه تهران 48 تا 54.
بنیانگذار و رئیس مرکز تحقیقات مناطق کویری و بیابانی ایران 54 تا 58.
راهنمایی بیش از 150 پایان‌نامه فوق‌لیسانس و 7 رساله دکترا.
مطالعات میدانی در مناطق کویری و بیابانی ایران.
استاد نمونه دانشگاه تهران در 2 سال 78 و 80.
برنده جایزه «مهرگان علم» به‌خاطر تالیف بهترین کتاب سال در زمینه محیط‌زیست.
عضویت در بنیاد مطالعات آسیایی، شبکه آب خاورمیانه، عضو هیات امنای صلح سبز، رئیس کمیته بیابان‌زدایی انجمن متخصصان محیط‌زیست ایران.
تالیف بیش از 20 جلد کتاب و ده‌ها مقاله علمی به زبان‌های فارسی، انگلیسی و آلمانی و سخنرانی‌های متعدد در مجامع علمی داخلی و خارجی
بازگشت
پس از بازگشت به ایران به عنوان اولین عضو هیأت علمی دانشکده جدیدالتاسیس کشاورزی ارومیه استخدام می‌شود و پس از 2 سال تدریس در این دانشکده در سال 1347 به گروه آموزشی جغرافیای دانشگاه تهران انتقال می‌یابد. در همین سال‌هاست که او مطالعه میدانی خود روی مناطق کویری ایران را با جدیت فراوان دنبال میکند و اکتشافات منحصر به فردی در ارتباط با جغرافیای طبیعی بیابان لوت ایران دست می‌یابد. از آن جمله است اصرار به مدعای گرمترین نقطه کره زمین در بیابان لوت ایران و اثبات آن. البته او در این تحقیقات میدانی تنها نبوده و دکتر ستونی که در آن زمان رئیس مؤسسه جغرافیای دانشگاه تهران بود و بانی بازگشت کردوانی از ارومیه نیز هم او بوده است، کردوانی را در تحقیقات میدانی بیابان لوت همراهی میکند.
همراه این 2 نفر هیاتی از دانشگاه پاریس نیز در بیابان لوت تحقیق میکردند و موفق به اثبات این فرضیه شدند که کویر لوت از هر نقطه دیگر کره زمین گرم‌تر است. او می‌گوید: «البته استراتیل زاور که یکی از جغرافیدانان مشهور بود قبل از ما در مورد لوت تحقیقاتی انجام داده بود ولی اینجا را به عنوان گرمترین نقطه زمین معرفی نکرده بود و آنچه که وی گزارش کرده بود با آنچه که ما ثابت کردیم از نظر گرمای این منطقه تفاوت فاحشی داشت.
تا آن زمان تصور می‌شد گرمترین نقطه زمین دره مرگ آمریکا یا رب الخالی عربستان است که بعد معلوم شد کویر لوت است. در بعضی از نواحی آن که ما پژوهش کردیم حتی آثار حیات هم وجود نداشت. حتی یک باکتری هم وجود نداشت که البته این را ثابت کردیم. بنابراین می‌توان گفت کویر لوت، کره ماه زمین است!»
البته این مدعا تا کنون تنها در مصاحبه‌های ایشان نمود یافته است، برای اثبات این ادعاها پژوهش‌های مفصل و درازمدتی لازم است، در حالی که تاکنون هیچ مدرک چاپ‌شده‌یی در این مورد، که نشان‌دهنده‌ی داده‌های ثبت دمایی شبانه روزی و سالانه در این منطقه، و یا نمونه‌برداری فون و فلور گیاهی و مطالعات علمی باکتری‌شناسی باشد، از ایشان در دست نیست.
از سوی دیگر، یافته‌های زیست‌شناسان در سال‌های اخیر نشان از وجود انواع متنوعی از حیات در این منطقه دارد (همشهری‌انلاین، 03/10/1389).
پرویز کردوانی معتقد است باید از منابع انرژی به منزله میراث طبیعی ایران حفاظت کرد: «میراث طبیعی به جای مانده در ایران به لحاظ انرژی‌های تجدید شونده، شامل نور خورشید، باد و خاک بسیار غنی است. وجود بیابان لوت و انرژی گرمایی نهفته در آن، مزیت بزرگی برای ایران محسوب می‌شود.زمانی که در سال 1354 پروفسور «پرتر»، شیمیدان انگلیسی به ایران سفر کرد، در مورد منبع عظیم انرژی بیابان و کویر گفت، نور خورشید در هر متر مربع از کویر و بیابان ایران می‌تواند لامپی معادل 250 ولت را روشن کند.
پژوهش و انتشارات
از آثار پژوهشی دکتر کردوانی اطلاعاتی چندانی در دسترس نیست، و ایشان بیشتر به نگارش کتاب پرداخته است، کتاب‌هایی که علاوه بر رشته‌ی تحصیلی ایشان، عمران کویر (کویر (نمکزار) بزرگ مرکزی ایران و مناطق همجوار آن)، موضوع‌های بسیار متنوعی از خاکشناسی، (جغرافیای خاکها؛ حفاظت خاک)، اکولوژی (اکوسیستم‌های طبیعی)، آب‌شناسی (اکوسیستم های آبی؛ آب های شور؛ آبهای سطحی و زیرزمینی؛ ژئوهیدرولوژی)، مرتع‌شناسی (مراتع ایران)، و سرانجام خشکی و مسایل آن (مناطق خشک: ویژگیهای اقلیمی، علل خشکی، مسائل آب و غیره (!)؛ خشکسالی و راه های مقابله با آن در ایران) را شامل می‌شود (
طرح‌ها و نظرات
طرح پیشنهادی برای حل مشکل گرد و غبار در ایران
کردوانی برای حل مسئله گرد و غبار در ایران و تثبیت خاک بیابان‌ها، پاشیدن ریگ را به جای مالچ پیشنهاد میکند:
مشکل مالچ آن است که بو دارد، زمین را سیاه میکند، ضریب حرارتی را بالا می‌برد و تمام منطقه را گرم‌تر میکند، حتی گیاهان را ممکن است بکشد و موجودات زنده را از بین ببرد. همچنین وقتی مالچ پاشیده شد، نمی‌توان روی آن رفت و آمد کرد. هزینه مالچ بالاست و به تکنولوژی پیشرفته نیاز دارد. تا آنجا که اطلاع دارم، مالچ لیتری ۴۰۰ تومان هزینه دارد، چون از نفت باید قیر تهیه کرد و بعد قیر را به مالچ تبدیل کرد. تبدیل قیر به مالچ هم بسیار سخت است، چون قیر در آب حل نمی‌شود. باید ۵۰ درصد آب، ۴۸ درصد قیر و ۲ درصد هم ماده‌ای که ترکیب آنها را تسهیل کند، با یکدیگر ترکیب شوند.
همچنین ماشین‌های مالچ‌پاش به تکنولوژی خاصی نیاز دارند. تازه بر فرض که مالچ پاشیدیم، پنج سال بعد اثری از آن نیست. پس اگر ۲۵ یا ۳۰ سال دیگر نفت ما تمام شد و باز هم خواستیم از این روش استفاده کنیم، چه باید کرد؟
پیشنهاد من آن است که باید از طبیعت درس بگیریم. از یزد تا بافق و از نائین تا انارک، دشت‌هایی هست که ریگی‌ست و شدیدترین باد و باران نمی‌تواند در آن فرسایشی ایجاد کند. این بیابان‌ها را طبیعت با پاشیدن ریگ تثبیت کرده‌است. به من می‌گویند آقای کردوانی آیا در دنیا کسی این کار را کرده است؟ مگر ما باید صبر کنیم هر کاری را دنیا انجام بدهد، بعد ما انجام بدهیم؟ مثلاً قنات مال ما بود، دنیا این کار را کرده بود؟ نه!
از مزایای ریگ آن است که ارزان به دست می‌آید و در همه جا هست.
باید در بیابان‌هایی که خاک آنها در حال کنده شدن و فرسایش است، ریگ بریزیم. می‌توان سالی صد تا دویست هکتار را ریگ‌پاشی کرد و در این صورت خاک تثبیت می‌شود. هشت تا ده سانت ریگ می‌ریزیم و می‌توان روی آن رفت‌وآمد هم کرد، چه انسان چه ماشین می‌توانند روی آن حرکت کنند و اصلاً بهتر است روی آن غلتک هم برود. این کار یک بار برای همیشه انجام می‌شود. حتی می‌توان آنجا درختکاری هم کرد و نیمکت هم گذاشت و برای گردهمایی‌های بزرگ از آنها استفاده کرد. پاشیدن ریگ هم بسیار آسان است. کامیون‌های دارای بار ریگ، همینطور که حرکت می‌کنند، می‌توانند ریگ هم بپاشند.
طرح خشک کردن دریاچه ارومیه و برداشت نمک آن
وی در مصاحبه‌ای گفت که بر اساس نظریه جدیدش باید دریاچه ارومیه خشک شود چون به لحاظ اقتصادی و زیست محیطی مفید نیست. وی همچنین در این مصاحبه گفت که نمک‌ها باید از سطح دریا جمع آوری شود و شن و ماسه در سطح آن پاشیده شود و محیط دریاچه به پارک گیاهی تبدیل شود دکتر کردوانی نمک دریاچه ارومیه را بسیار با ارزش و دارای کاربردهای فراوان در صنایع گوناگون از جمله استخراج نفت، پتروشیمی و... می‌داند و خاطرنشان میکند، نمک این دریاچه می‌تواند منبع درآمدی بسیار خوبی باشد و از محل آن طرحهای احیای دریاچه ارومیه را اجرایی کرد
اما این نظر مخالفان خود را دارد. محمد درویش، کارشناس محیط زیست و عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در این باره معتقد است: ین نمک در حدود ۱۰میلیارد تن است، بهترین راه مهار این نمک برای اینکه به یک معضل زیست محیطی تبدیل نشود این است که آن دریاچه احیا شود و نمک‌ها دوباره به زیر بستر آب دریاچه بروند، این بهترین، معقول‌ترین، زودبازده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه مقابله با معضل زیست‌محیطی نمک دریاچه‌است.
اگر فرض را بر این بگیریم که این نمک‌ها با استفاده از کامیون‌های ۱۰ تنی جمع شده و به خارج از منطقه حمل شوند، ما نیاز به یک میلیارد کامیون داریم، حالا اینکه این نمک‌ها بعد از حمل به کجا برده شوند نیز خود داستان دیگری است.
رد نظریه نقش سایر کشورها بر خشکسالی‌های ایران
وی عقیده دارد به هیچ وجه هیچ کشوری با هر قدرتی که باشد نمی‌تواند تغییر در آب و هوای کشورها ایجاد کند. بر طبق نظر وی تنها دوران‌های طبیعی مانند عصر یخبندان می‌توانند تغییرات آب و هوایی ایجاد کنند. وی با رد نظریه هارپ امکان تغییر آب و هوای کره زمین توسط انسان را رد میکند.
